Inleiding

Met de najaarsrapportage wordt gerapporteerd over de financiële afwijkingen van de programma’s uit de begroting 2015. Het doel van de najaarsrapportage is het tussentijds rapporteren aan de raad over de voortgang van de uitvoering van de begroting en het informeren over de financiële eindejaarsverwachting. De najaarsrapportage heeft daarmee, in tegenstelling tot de burap, een sterk financieel karakter.

De narap rapporteert aan de hand van de realisatie over de eerste drie kwartalen van het jaar en laat ten opzichte van de burap een voordeel zien van € 2,8 mln.. Bij de burap werd er nog uitgegaan van een voordeel van € 1 mln. De eindejaarsverwachting van 2015 komt daarmee op een voordeel van € 3,9 mln..

Tabel 1: Verloop van de begroting                                                                                                 Bedragen x (€ 1.000)                                                                                                                                           

In onderstaande tabel het financieel resultaat op hoofdlijnen (afwijkingen > € 200.000).

Tabel 2: Financieel beeld op hoofdlijnen                                                                                        Bedragen x (€ 1.000)                                                                                                                                           

1. Ontwikkelingen bijstand
   Op basis van de bijstelling van het macro budget en de ontwikkeling op de aantallen en uitgaven is bijstelling van budget noodzakelijk. Er zijn lagere uitgaven (2.900) door een lager gemiddeld uitkeringsbedrag door invoering van de inkomensdelernorm. De terug te vorderen bedragen zijn hoger (500), maar hiertegenover staat een storting in de voorziening dubieuze debiteuren (1.100)
2. Decentralisaties
   De gemeente is vanaf 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van (extra) taken op het gebied van Jeugdwet, Wmo en participatiewet. In 2015 is de aandacht gegaan naar verdere doorontwikkeling van de transformatie en naar het inrichten van informatievoorziening tussen gemeenten en zorgaanbieders. De implementatie van de decentralisaties blijkt een complexe uitdaging te zijn op het gebied van informatievoorziening. Zo verloopt deze met de zorgaanbieders nog niet altijd soepel. Dat leidt tot risico's rondom de betrouwbaarheid en volledigheid van de informatie aanlevering door zorgaanbieders en ketenpartners aan de gemeente. We zijn nu bezit met een inhaalslag voor de aanlevering en verwerking van gegevens. Dit is een vraagstuk bij alle gemeenten/zorgaanbieders, en is ook onderwerp van gesprek op landelijk niveau en met de accountants. Ondanks deze uitdagingen is in deze rapportage een poging gedaan om inzicht te geven in de voornaamste ontwikkelingen in de decentralisaties op basis van de afgegeven beschikkingen en gesprekken met onze contractpartijen. Omdat dit het eerste jaar is van uitvoering van deze taken door de gemeente, is er geen historie om op terug te vallen. De eerste beelden wijzen erop dat het de gemeente Zaanstad dit jaar lukt om binnen het door het Rijk beschikbaar gestelde budget uitvoering te geven aan de nieuwe taken en op onderdelen mogelijk budget over blijft. Hierdoor hoeft er geen onttrekking te worden gedaan aan  reserves. Het is op dit moment nog niet mogelijk om hier een conclusies aan te verbinden omdat er nog onvoldoende informatie beschikbaar is over de werking van het systeem en onzekerheid bestaat rondom de informatie op individueel clientniveau. De komende maanden wordt gewerkt aan de implementatie van de facturatiestroom, hieruit zal begin 2016 meer informatie over de werkelijk geleverde zorg en bijbehorende kosten komen maar een meerjarig verloop valt nog niet te voorspellen.
   Naast het voorzichtig positieve beeld voor 2015 en de onzekerheden zoals hierboven geschetst is er voor 2016 sprake van een tekort op het budget voor bijstand, waar nog geen oplossing voor is gevonden.
3. Algemene uitkering afrekening 2013 en 2014
   Een aanpassing in diverse maatstaven heeft tot een positieve bijstelling van de algemene uitkering over de jaren 2013 en 2014 geleid.
4. Voordeel kosten Facilitaire Zaken
   De kosten van Facilitaire Zaken zijn lager dan begroot (-426). Dit komt met name door lagere facilitaire kosten van het stadhuis (-320): de cateringkosten worden sinds dit jaar doorbelast naar de afdelingen, er is een voordeel op variabele beveiligingskosten omdat er minder externe beveiliging is ingehuurd, de repro-kosten zijn lager dan begroot, en het abonnement op de Kluwer-portal is van rechtswege beëindigd en wordt momenteel opnieuw aanbesteed.
   Daarnaast zijn ook de facilitaire kosten van het gebouw van de Omgevingsdienst lager dan begroot (-200), omdat de begrote kosten zijn gebaseerd op de opgave door de OD en de realisatie lager blijkt te zijn, en omdat de voorfinanciering ten behoeve van de OD in één keer is terug betaald in plaats van in jaarlijkse termijnen.
   Op Evenementen wordt juist een nadeel voorzien omdat evenementen, waaronder Zaanstad Beraad, niet allemaal gedekt zijn vanuit de begroting en vaak onvoldoende doorbelast kunnen worden (80).
5. Opleidingsbudget
   Op grond van de inschatting van de ontwikkelopgave voor de organisatie is bij de Burap 2015 extra budget aangevraagd voor opleidingen. Deels is dit extra aangevraagde budget dit jaar niet benut (-396).
6. Laatste tranche Nuon aandelen en dividend Alliander
   Per juli van dit jaar is de laatste tranche Nuon aandelen verhandeld. In deze laatste tranche is nog een preferent dividend van 2% over de nog niet verhandelde aandelen overeengekomen en is lager dan destijds begroot (685). Daarnaast is er dividend Alliander 2014 uitgekeerd welke hoger is dan begroot (-295). Per saldo is er sprake van lagere baten dan oorspronkelijk berekend (390). De lager dan begote tranche Nuon betekent een evenredige lagere dotatie aan het investeringsfonds (-685).
7. Bijdrage Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland (VrZW)
   De regiobijdrage aan de VRZW kan met 276 naar beneden worden bijgesteld als gevolg van een nagekomen aanpassing in de indexering 2014 vanuit de VRZW.
8. Zomerstorm: opruimen stormschade
   In de zomer zijn bomen omgewaaid bij een storm. Als gevolg hiervan zijn opruimingskosten gemaakt.
9. Leerlingenvervoer
   In eerdere jaren zijn de kosten van leerlingenvervoer gestegen in verband met langere reisafstanden van de leerlingen. De begroting was hier nog niet op aangepast, dit wordt met deze begrotingswijzing gecorrigeerd. Daarnaast vindt een incidentele aanpassing plaats omdat de kosten leerlingenvervoer van december 2014 niet zijn opgenomen in de exploitatie van 2014. Ze drukken daarmee eenmalig op de exploitatie 2015.
10. Ontwikkeling bijzondere bijstand
    De ontwikkeling op de bijzondere bijstand laat een sterk groeiend uitgaven patroon zien. Er worden meer kosten gemaakt dan in 2014 voor bewindvoering en inrichting en eerste huisraad. Op eerder moment is vanuit de bijzondere bijstand het armoedebeleid afgesplitst. Deze budgetten komen niet tot volledige uitvoering in 2015, en worden nu gebruikt voor de bijzondere bijstand.
11. Ondersteuning Bedrijfsvoering
    Er zijn minder uren doorbelast vanuit bedrijfsvoering naar projecten dan waarbij de begroting is uitgegaan.
12. Opbrengst onroerende zaakbelasting
    De opbrengst onroerende zaakbelasting is lager omdat de totale waarde van de woningen lager is dan waar bij de begroting rekening mee is gehouden (250).
13. Vorming reserve Herplant bomen
    In de zomer zijn  bij een storm veel bomen omgewaaid. Voor de herplant van de omgewaaide boemen wordt een dotatie gedaan in een nieuw te vormen reserve herplant bomen na stormschade (245). De herplant van omgewaaide bomen vindt plaats in het voorjaar van 2016.
14. Overige lasten
    Betreffen overige baten en lasten < € 200.

Reserves
Naast diverse mutaties in de reeds bestaande reserves (In de narap is in bijlage X een overzicht van de reserves opgenomen) wordt voorgesteld om een viertal nieuwe reserves te vormen.

1. Reserve Regionaal werkbedrijf

De middelen die vanuit de Algemene Uitkering beschikbaar zijn gesteld voor het regionaal werkbedrijf komen in 2015 niet tot een volledige besteding (-500). Deze middelen zijn bestemd voor een regionale taak. Daarom wordt voorgesteld om een nieuwe reserve te vormen en de resterende middelen (500) daaraan toe te voegen zodat deze beschikbaar blijven voor het regionaal werkbedrijf.

2. Nieuwe informatiesystemen

De nieuwe reserve nieuwe informatiesystemen (387) is bedoeld ter dekking van de kosten van aanschaf of vervanging van informatiesystemen, waarvan de vier onderhanden projecten concreet worden benoemd. Dit betreft ondermeer een nieuw systeem voor integraal beheer van de openbare ruimte (het huidige systeem wordt niet meer ondersteund door de leverancier), ondersteunen van BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie) wordt verplicht en we gaan van diverse applicaties naar één integraal systeem. Vervanging van het personeelssysteem dat sterk verouderd is door een systeem dat medewerkers, managers en HR professionals beter ondersteunt en bespaart op handmatige werkzaamheden. Implementeren van een systeem voor Contract & Bestelmanagement waarbij de gehele inkoopketen wordt geoptimaliseerd qua rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid. Implementeren van een systeem voor documentbeheer en dossiervorming in het kader van digitale duurzaamheid. De reserve basisregistratie digitalisering komt hiermee vrij te vallen (-387).

3. Synagoge Zaandam

De werkgroep synagoge is opgegaan in een Stichting Vrienden van de Zaanse Synagoge, waar ook Zaanstad deel van uitmaakt. De financiering (aankoop, verbouw en exploitatie (maatschappelijk/ semi commercieel)) is een punt van aandacht. De bijdragen van Zaanstad,  andere publieke partijen en fondsen zullen mogelijk op termijn het verschil gaan maken. Helaas zijn de inspanningen om de stichting Stadsherstel het pand aan te laten kopen gestaakt. De financiering via deze constructie bleek complexer dan gedacht. In de markt is daarop contact gezocht met geïnteresseerde beleggers, dat wil zeggen beleggers die niet alleen rendement in hun oordeel meenemen maar ook oog hebben voor de geschiedenis van het pand en daarom willen bijdragen in het herstel van de oude luister. Daar lijken kansen te liggen. Daarom wordt voorgesteld de begrote middelen beschikbaar te houden in een (nieuwe) bestemmingsreserve (300).

4. Herplant bomen

In de zomer zijn  bij een storm veel bomen omgewaaid. Voor de herplant van de omgewaaide bomen wordt een dotatie gedaan in een nieuw te vormen reserve herplant bomen na stormschade (245). De herplant van omgewaaide bomen vindt plaats in het voorjaar van 2016.

^[1] Zoals vastgesteld bij de begroting 2016, investeringsfonds jaarschijf 2015.